Vaardagen en herinneringen voor mensen in hun laatste levensfase. Dit jaar is het al weer vijftien jaar geleden dat Stichting Vaarwens begon. Stichting Vaarwens is een initiatief van Evert Stel en Inge de Graaf. Sinds 2007 organiseren zij individuele vaardagen voor mensen, samen met hun naasten, die in hun laatste levensfase verkeren.
Inmiddels hebben vele honderden mensen ervaren, hoe het is om er een dag uit te zijn in een bijzondere omgeving. De gasten komen uit heel Nederland. Een vaardag wordt voor de gasten kosteloos verzorgd: organisatie, als nodig ambulance vervoer, eventueel verpleging, catering en de kosten voor het inzetten van het schip. Aan het eind van de dag krijgen de gasten een verslag en foto’s van de vaardag als herinnering mee naar huis.
Het grootste deel van de tijd hebben Evert en Inge de vaardagen verzorgd met de loodstender* Meander V, het schip waar zij zelf op wonen, hun huis en hun eigendom. Sinds 2020 heeft de stichting een eigen, geheel aangepast schip de “Vaarwens”.
Ze vaart nu voor altijd mee
In 2002 hebben Evert en Inge het bedrijf verkocht en zijn in 2003 permanent op de Meander V gaan wonen. Zij besloten in 2007 om met mensen die zijn uitbehandeld te gaan varen.
Eén dag voor één zieke met zijn/haar naasten. Dat leek ze voor een aantal weken per jaar goed te doen. Inmiddels na vijftien jaar, zijn er de hele week vaarwensen en ook het hele jaar door. De voldoening die het gaf om een dag met een zieke gast samen met de naasten te varen en hun zorgen even te laten vergeten, motiveerde het paar om door te gaan met dit bijzondere werk. Ondanks de grote vraag, besloten zij hun vaardagen volledig gratis te willen blijven aanbieden. De kosten voor een vaardag zijn ongeveer 500 euro afhankelijk van de duur en zorg die nodig is tijdens de vaardag. Helaas konden ze de vele vaardagen niet meer zelf bekostigen en hebben om die reden Stichting Vaarwens opgericht.
In 2017 besloten ze samen met het bestuur van de stichting te gaan sparen voor een geheel aangepast en eigen schip voor de Stichting. Dit om aan de steeds toenemende vraag te kunnen blijven voldoen.
Inge: “We moesten vaak nee zeggen. Er moest echt een schip bijkomen. Daar was wel veel geld voor nodig. Een schip erbij betekent dat we continuïteit zouden kunnen geven en dat er 7 dagen per week, 365 dagen per jaar gevaren kan worden.” Met landelijke acties, publiciteit en sponsoren lukt het ze het geld bij elkaar te krijgen om een schip te laten bouwen.
Bij de kiellegging in het voorjaar van 2019 was de moeder van de allereerste vaargaste in 2007, Tara, speciaal overgekomen uit Spanje, waar zij nu woont. Tara was een meisje van 16 met kanker en was uitbehandeld. Ze wilde met haar familie nog graag een keer varen. De moeder van Tara laste tijdens de kiellegging van het nieuwe schip symbolisch een munt in de kiel met daarop aan de ene kant het logo van Vaarwens en aan de andere kant de naam van Tara. Voor haar dood had Tara aangegeven, dat zij niet vergeten wilde worden. Ze vaart nu voor altijd mee met de Vaarwens.
In 2019 zijn Inge en Evert benoemd als Lid in de Orde van Oranje-Nassau voor hun uitzonderlijke inzet voor de medemens.
In 2020 is het dan zover, het eigen schip voor de Stichting is klaar om te gaan varen.
Om het schip kwalitatief goed te kunnen bemannen, hebben ze een grote groep vrijwilligers hiervoor opgeleid. Ze zijn oorspronkelijk met z’n tweeën begonnen, maar inmiddels heeft de stichting al 90 vrijwilligers. Schippers, bootsmannen/vrouwen en mensen die helpen bij evenementen, op kantoor, bij het onderhoud, de schoonmaak enzovoort.
Rijkdom zit niet in je beurs, maar tussen je oren
Evert: “Iedere keer als we varen met een gast neem je ook afscheid. Soms met een lach, een andere keer met een traan. Soms met een diepgaand gesprek en soms met een handdruk. En soms zijn de tochten emotioneel beladen maar ook humoristisch en blij. Voor ons is het belangrijk om een vaarwens af te sluiten. Ik doe dat vaak door een verslag van de vaardag te schrijven en de foto’s te sorteren. Als ik dan na afloop de laptop sluit, zijn de meeste emoties overgegaan naar het file in de computer en kan ik het loslaten.”
Ook op de vaargasten en hun families heeft de dag vaak veel impact. Inge: “Soms willen ze op een andere manier iets terug doen voor ons. Ze bedenken acties, zamelen geld in. Sommige families vragen in plaats van bloemen bij de uitvaart een donatie voor Stichting Vaarwens. Het komt ook voor dat wij betrokken zijn bij de uitstrooiing van de as van een overledene.“
Evert en Inge: “Nu ons doel is bereikt en de stichting verzelfstandigd is, kunnen we ons levenswerk langzaamaan aan anderen gaan overlaten. Het is belangrijk dat het werk ook zonder ons door kan gaan. We zijn tenslotte allemaal sterfelijk. Vaarwens brengt ons iets, wat groter is dan onszelf. Het geeft ons de zingeving die we zochten. Rijkdom zit niet in je beurs, maar tussen je oren.”
Aanmelden voor een vaardag kan:
Want mensen die te horen hebben gekregen dat de artsen niets meer kunnen doen, komen in aanmerking voor een geheel kosteloze vaardag aan boord van het prachtige, geheel aangepaste schip de Vaarwens. De Vaarwens is voor één gast met zijn/haar eigen mensen om zich heen. Mensen worden door de huisarts of hospice aangemeld maar kunnen ook zelf via de site het aanmeldformulier invullen, zodat wij contact kunnen opnemen om een afspraak te maken.
Hieronder een vaardag uitgelicht geschreven door vaardagschipper Onno
08-02-2022
Nog eenmaal schipper …
Rond half 11 arriveert de ambulance van Stichting Ambulance Wens, bemand door Kees en oud-politieman Arend. Zij brengen ons, onze gast Willem, zijn dochter Conny en de aanvraagster Saskia. Willem wordt met de brancard naar de Vaarwens gebracht en zodra we allemaal aan boord zijn in de behaaglijke warmte, voorziet gastvrouw Anneke ons van warme dranken en iets lekkers.
Willem is een schipperszoon, is aan boord geboren en heeft zelf ook altijd gevaren als binnenschipper. Toen zijn dochters klein waren, zijn zij met hun moeder aan de wal gaan wonen. Willem maakte kortere trips met olievaten en kon frequent thuis bij zijn familie zijn. Willems geheugen laat hem in de steek, herinneringen van weleer zijn er in overvloed maar de kortere termijn is lastig legt hij uit. Als ik vraag of hij dat lastig vindt, antwoordt hij resoluut ‘nee’.
Als we gaan varen, herkent hij al snel de scheepstypen die voorbijkomen. Willem is een vrolijke Rotterdammer met heerlijke humor en met Conny samen, gaan de gevatte grappen over en weer. Een flinke koude bries in combinatie met een heldere zon en veel verkeer maken de haven een prachtig schouwspel. Aangekomen in het Oosterdok is het even wachten op de brugwachters voor de Kortjewantsbrug. Dat geeft mooi gelegenheid voor Willem om – op de brancard – een tactische positie in te nemen naast de stuurstand.
De bekende bruggen openen zich een voor een en behoedzaam stuurt Rochus ons er doorheen, de grachten, de Amstel. Iedereen geniet. Willem is helder, maakt grappen, vertelt, wijst schepen aan die hij herkent. Hij heeft ook nog op een klipper gevaren en daar liggen er heel wat van, zij het nu als woonschepen. Bij de Omval keren we en vervolgen we de weg terug. Eenmaal op het IJ neemt Willem plaats in onze rolstoel, op het verhoogde platform. Hij neemt het roer over, nog eenmaal is hij schipper. Hij stuurt de Vaarwens behendig door de drukte naar de Ertshaven en vervolgens naar de Entrepothaven. Zoveel klippers en zoveel spitsen als daar liggen …
Het varen vergt veel energie, maar het gaat Willem buitengewoon goed af. Als Willem het roer uit handen geeft, vervolgen we onze weg naar Nieuwendam en vervolgens terug richting de Amsterdam Marina. Ter hoogte van de Sumatrakade is een reusachtig passagiersschip aan het keren en vol ontzag wordt dit schouwspel gadegeslagen. Het laatste stuk van de reis zijn Willem en Conny aan het geinen en er wordt hard gelachen! En genoten! Na het aanmeren zwaaien we Willem, Conny, Saskia, Arend en Kees uit. Het was een heel mooie dag en het was prachtig om te zien hoe Willem alert was, alsof er niets loos was …
Voor meer informatie bezoek onze bedrijvengids.