Checklist na overlijden

1. Het overlijden laten vaststellen
door een arts

Een arts zal na het overlijden de dood vast moeten stellen. Overlijdt iemand thuis, dan kunt u de huisarts bellen zodat die de dood kan vaststellen. In het ziekenhuis of woon zorgcentrum zal een behandelend arts dit doen. Vervolgens zal de arts een verklaring van overlijden opstellen. .

Deze verklaring is nodig om aangifte van overlijden te doen bij de gemeente. Contacteer uw familie. Breng familie en goede vrienden op de hoogte van het overlijden. Misschien willen zij persoonlijk afscheid nemen en de overledene nog even zien. Het kan voor uzelf een grote steun zijn om uw verdriet te kunnen delen en hulp te krijgen van familie of vrienden.

Indien de Uitvaartkluis bij ons gevuld is, is de verklaring van overlijden ook nodig voor de vertrouwenspersoon om de Uitvaartkluis te kunnen openen.

2. Ga na of de overledene
een uitvaartverzekering heeft

Steeds meer mensen sluiten een polis af bij een uitvaartverzekeraar. Verwittig die meteen en ga na of deze persoon zijn of haar laatste wensen ergens heeft vastgelegd, bijvoorbeeld in onze Uitvaartkluis. Ga na of u gebonden bent om uit een lijst van uitvaartondernemers te kiezen of dat u daarin een volledig vrije keuze heeft.

Wilt u weten of de overledene was verzekerd en bij wie? Dan kunt u een verzoek doen bij het Verbond van Verzekeraars. Bekijk AtotZekerheid en dan voert u als zoekterm in: polis zoek.

3. Een uitvaartondernemer bellen

Een uitvaartondernemer regelt niet alleen de begrafenis of crematie, maar neemt ook heel veel andere taken op zich. Te beginnen met de lijkverzorging en het eventuele transport naar een funerarium. Daarom is het belangrijk zo snel mogelijk contact met hem of haar op te nemen, zodat hij of zij u de grootste beslommeringen uit handen kan nemen. In principe is de keuze van een uitvaartondernemer volledig vrij. Het ziekenhuis, rusthuis of woon zorgcentrum waar uw dierbare overleden is, kunnen u niet een bepaalde uitvaartonderneming opleggen. Een vertegenwoordiger van de uitvaartonderneming komt bij u thuis en verzamelt alle informatie over de overledene en de uitvaart.

Hij of zij organiseert de uitvaart, van de keuze van de kist of urn tot het verloop van de rouwdienst. En van de publicatie van de rouwadvertenties tot het contact met de begraafplaats enz. Hij of zij  maakt een bestek op met een overzicht van alle kosten.

Wanneer de overledene zijn/haar laatste wensen vastgelegd heeft in bijvoorbeeld de Uitvaartkluis. dan is dat al een stuk makkelijker voor u. U kunt de uitvaart dan helemaal naar wens organiseren en u weet zeker dat de laatste wens van de overledene in vervulling gaat.

4. Het overlijden aangeven
bij de Burgerlijke Stand

De uitvaartondernemer of een familielid behoort het overlijden aan te geven bij de burgerlijke stand in de gemeente waar de persoon is overleden. Dat hoeft niet de gemeente te zijn waarin hij of zij woonde. Degene die deze taak op zich neemt, heeft de volgende documenten nodig:

• het overlijdensattest welke de dokter heeft geschreven
• de identiteitskaart van de overledene
• de identiteitskaart van de aangever
• het trouwboekje van de overledene
• het rijbewijs van de overledene
• eventueel de wilsbeschikking (geen testament)

De wilsbeschikking bepaalt bijvoorbeeld of de overledene zijn of haar organen wil afstaan of zijn of haar lichaam ter beschikking wil stellen aan de wetenschap. Deze beschikking kunt u eventueel ook vinden in onze Uitvaartkluis. Indien de overledene dit heeft aangegeven dan kunt u dat op deze manier aantonen.

De wilsbeschikking kan door de overledene kenbaar gemaakt zijn bij de gemeente. Ook een door de overledene zelfgeschreven wilsbeschikking is geldig, als ze met de hand geschreven, gedateerd en ondertekend is.

De burgerlijke stand verstrekt vervolgens de akte van overlijden. Dit is een uittreksel uit het overlijdensregister. Vraag meteen aan de uitvaartondernemer of de persoon die de aangifte gaat doen om een aantal uittreksels van de akte van overlijden mee te vragen. Die heeft u later nodig om banken, verzekeringsmaatschappijen, ziekenfonds enz. officieel van het overlijden op de hoogte te brengen. Tegenwoordig komt het vaker voor dat u een pdf-document van de akte van overlijden toegestuurd krijgt per e-mail. Dit maakt het een stuk makkelijker voor u om instanties en bedrijven op de hoogte te brengen van het overlijden.

5. De financiële instellingen informeren

Wanneer de overledene de Uitvaartkluis heeft ingevuld dan kunt u daar alle financiële instellingen vinden waar hij/zij bekend was, dit scheelt u enorm veel uitzoekwerk. Mocht dit niet zo zijn dan moet u gaan uitzoeken bij welke financiële instellingen de overledene bekend was: banken waar de overledene rekeningen en/of kluizen had, creditcardmaatschappijen, beleggingsinstellingen, pensioenfondsen.

Zij blokkeren vervolgens de tegoeden van hun overleden cliënt, inclusief de betaalkaarten, creditcards en internetbankier mogelijkheden die hieraan zijn gekoppeld. Niemand kan dan meer een nieuwe betaling doen op rekening van de overledene. Let wel: de blokkering geldt ook voor de gemeenschappelijke rekeningen en persoonlijke rekeningen van de langstlevende echtgenoot of echtgenote. Indien u niet weet bij welke banken de overledene een rekening of een kluis had, kunt u contact opnemen met de Belgische Federatie van de Financiële Sector. Die bezorgt u, tegen betaling een lijst. Onder bepaalde omstandigheden kan de bank wel dringende facturen die tot de nalatenschap behoren betalen zoals bv. de ziekenhuiskosten, de begrafenis…

De bank bezorgt het ‘Ontvangkantoor der Domeinen’ (FOD Financiën) van de gemeente waar de overledene woonde, de volledige lijst van zijn of haar bezittingen op de dag van overlijden. De rekeningen worden pas vrijgegeven wanneer de erfgenamen een akte of een attest van erfopvolging voorleggen.

6. Naar de notaris

Het is in principe niet verplicht om een notaris te nemen na een overlijden, maar in vele gevallen zal zijn tussenkomst in de praktijk toch noodzakelijk blijken. Om de bankrekeningen vrij te krijgen heeft u een attest of een akte van erfopvolging nodig. Een attest van erfopvolging wordt overhandigd door de notaris of door de ontvanger van het registratiekantoor.

Een attest volstaat echter alleen indien:

• de overledene geen testament had
• er geen huwelijkscontract bestaat
• de erfgenamen niet onbekwaam zijn (bv. minderjarig)

Het attest van erfopvolging is dus geldig wanneer de erfenis de regels van de wettelijke devolutie (dit houdt in dat de erfgenamen bij de wet zijn bepaald) volgt. In de overige gevallen is een akte van erfopvolging nodig. Die wordt opgesteld door een notaris en geldt bij elk type erfopvolging. Voorts kan de notaris de nalatenschap zelf regelen.

Hij gaat na of er een testament bestaat. Eerst zal hij de erfgenamen helpen bij de fiscale aangifte van de nalatenschap en vervolgens kan hij eventueel overgaan tot de verdeling van de bezittingen.

7. Overige instellingen die
moeten worden verwittigd​

Na een overlijden moeten nog een hele rits instanties verwittigd worden. De Uitvaartkluis neemt deze zorgen in het geheel bij u weg, mocht de overledene deze hebben ingevuld en vastgelegd dan kunt u alle instellingen in een keer afhandelen.

Een klein overzicht van instellingen en instanties die u moet informeren over het overlijden van uw dierbare;

• De verzekeringsmaatschappij(en)
• Het ziekenfonds
• De pensioendienst
• De werkgever
• De belastingen
• De huiseigenaar
• De watermaatschappij
• De leverancier van gas en elektriciteit
• Telefoonmaatschappij
• Internetprovider
• De Dienst Inschrijving Voertuigen
• Opzeggen van abonnementen op kranten en tijdschriften
• Opzeggen van lidmaatschap bij verenigingen
• Eventueel thuiszorg diensten