Het jaar 2023 bracht nieuwe inzichten en uitdagingen met zich mee op het gebied van suïcidepreventie in Nederland. De recent vrijgegeven cijfers door de Commissie Actuele Nederlandse Suïcideregistratie (CANS) werpen licht op zowel positieve ontwikkelingen als blijvende zorgen.
Het totale aantal zelfmoorden in 2023 bedroeg 1.885, waarbij het suïcidecijfer per 100.000 inwoners stabiel bleef ten opzichte van voorgaande jaren. Echter, de zorgwekkende cijfers onder jongeren tot 30 jaar zet door, met een stijging van 17% sinds 2013. Renske Gilissen, voorzitter van CANS en hoofdonderzoeker bij 113 Zelfmoordpreventie, benadrukt het belang van deze bevindingen: "Hoewel we een daling zien onder mensen van middelbare leeftijd, blijft de stijging onder jongeren een punt van zorg."
Het aantal suïcides onder mensen van middelbare leeftijd (40-69 jaar) laat een positieve trend zien, met een daling van 14,4% tussen 2013 en 2023. Aan de andere kant neemt het aantal suïcides onder jongeren tot 30 jaar toe, met een stijging van 16,8% gedurende dezelfde periode.
Het begrijpen van de complexe oorzaken achter suïcide is essentieel voor effectieve preventie. 113 Zelfmoordpreventie heeft daarom het concept van 'psychosociale autopsie' geïntroduceerd. Dit proces omvat gedetailleerde reconstructies van suïcides in samenwerking met nabestaanden. Uit analyse van 110 gevallen blijkt dat psychische problemen, sociale relaties en zorggerelateerde kwesties vaak doorslaggevende factoren zijn. Specifieke subgroepen, zoals jonge vrouwen die worden geconfronteerd met pesten en mannen met verslavingsproblemen, vertonen een verhoogd risico.
Het terugdringen van het suïcidecijfer vereist een gezamenlijke inspanning van de gehele samenleving. Gilissen benadrukt het belang van betrokkenheid op alle niveaus: "Iedereen kan een rol spelen, van het grote publiek tot professionals, de zorgsector, overheid en wetenschap." Een gezamenlijke inzet is nodig om het cijfer te laten dalen en levens te redden.
Dit artikel is gebaseerd op recente suïcidecijfers en bevindingen van 113 Zelfmoordpreventie en biedt inzicht in uitdagingen op het gebied van suïcidepreventie in Nederland.