Beneficiair aanvaarden nalatenschap, de valkuilen. Na het beneficiair aanvaarden van een erfenis zult u een wettelijke procedure moeten volgen, i-executeur legt u de belangrijkste verplichtingen uit.

Het beneficiair aanvaarden van een erfenis geeft bescherming voor een erfgenaam, omdat hij niet voor schulden van de overledene aansprakelijk wordt. Het is dus veilig, maar betekent wel dat je de formele, wettelijke ‘vereffeningsprocedure‘ moet volgen. Daarvoor zijn de erfgenamen gezamenlijk verantwoordelijk, zij zijn allen vereffenaars en mogen slechts gezamenlijk actie ondernemen. In de praktijk machtigen de erfgenamen veelal een externe specialist om de rol van vereffenaar op zich te nemen. Dit voorkomt dat de verhoudingen verstoord raken en dat er wordt afgeweken van de voorgeschreven procedure.

De wet schrijft uitgebreid  voor welke verplichtingen de vereffenaar draagt. Hieronder tref je een korte beschrijving aan. 

Boedelbeschrijving

Van de nalatenschap dient zo spoedig mogelijk een beschrijving te worden gemaakt, waarin de schulden in voorlopige staat worden opgenomen. Deze dient ter inzage bij de griffie van de rechtbank te worden gedeponeerd. Dit heeft als doel dat belanghebbenden de boedelbeschrijving kunnen inzien. 

Meldingsplicht kantonrechter

De (voorlopige) boedelbeschrijving zal uitwijzen of de nalatenschap een positief of negatief saldo kent. In geval de nalatenschap negatief is geldt een mededelingsplicht aan de kantonrechter.

Een mededelingsplicht geldt onder meer ook in geval het adres van een schuldeiser onbekend is.  Meldingen dienen zo spoedig mogelijk te worden gedaan en kunnen erin resulteren dat de kantonrechter verdere instructies geeft. Bijvoorbeeld het in nieuwsbladen openlijk oproepen van schuldeisers. 

Rekening en verantwoording en slotuitdelingslijst

Indien de vereffenende erfgenamen niet van deze verplichtingen zijn ontheven, dan wel hun gemachtigde, dan dient de rekening en verantwoording plus een slotuitdelingslijst ter inzage bij de griffie van het kantongerecht gedeponeerd te worden.

Bij het opstellen van de slotuitdelingslijst gelden regels qua preferentie van schuldeisers. Zo kent de Belastingdienst als preferente schuldeiser voorrang ten opzichte van concurrente schuldeisers zoals de woningbouwvereniging.

Bovendien rust op de erfgenamen de verplichting de terinzagelegging per brief bekend te maken aan eventuele legatarissen en schuldeiser. Men kan binnen één maand tegen de neergelegde rekening en verantwoording en slotuitdelingslijst in verzet komen. Daarna wordt deze verbindend en kunnen, conform de slotuitdelingslijst, de betalingen worden verricht. 

Sanctie bij het niet volgen van de procedure

De vereffeningsprocedure bevat nogal wat regels welke in dit artikel niet allemaal aan bod zijn gekomen. De wetgever acht deze regels nodig, want door het beneficiair aanvaarden bieden alleen de goederen en gelden van de nalatenschap verhaalsmogelijkheden voor de schuldeisers. Kortom, heb je de nalatenschap als erfgenaam beneficiair aanvaard, dan ben je niet met je eigen vermogen aansprakelijk voor eventuele schulden van de nalatenschap.

Dit wordt echter anders wanneer je je niet aan de regels van de vereffeningsprocedure houdt. Schiet je hierin toerekenbaar tekort, dan vervalt de bescherming welke de beneficiaire aanvaarding biedt en stelt de wet dat je wel met je eigen vermogen aansprakelijk bent voor de schulden van de nalatenschap.