Een kerkelijke uitvaart was decennialang de standaard in Nederland. Mensen werden traditioneel begraven of gecremeerd met een dienst in de kerk, geleid door een priester, dominee of voorganger. 

Wat is een kerkelijke uitvaart?

Een kerkelijke uitvaart, vaak een kerkelijke begrafenis of crematie, is een afscheidsceremonie die plaatsvindt in een kerk. Hierbij wordt de dienst geleid door een priester, dominee of voorganger en staan kerkelijke rituelen centraal, zoals gebeden, Bijbellezingen, gezangen en het vragen van zegen voor de overledene.

Voor veel gelovigen biedt een kerkelijke dienst troost, houvast en verbondenheid met de gemeenschap. Toch kiezen steeds meer Nederlanders voor een andere invulling van de uitvaart.

TIP: Klik hier om in contact te komen met de ondernemers in onze bedrijvengids waar wij mee samenwerken. Zij helpen je graag verder bij het regelen van een afscheid en alles wat erbij komt kijken.

Cijfers: sterke daling kerkelijke uitvaarten

Uit cijfers van Kaski, onderzoekscentrum voor religie en samenleving, blijkt dat in de jaren ’90 nog ongeveer 70% van de uitvaarten kerkelijk was. In 2020 lag dit percentage rond de 30%, en inmiddels gaat het naar schatting om slechts 20-25%.

Ook het CBS laat een duidelijke trend zien: in 2022 gaf slechts 33% van de Nederlanders aan zich nog verbonden te voelen met een kerk of religieuze gemeenschap. Dit verklaart waarom het aantal kerkelijke begrafenissen en kerkelijke crematies zo sterk is afgenomen.

Daarnaast speelt de verschuiving van begrafenis naar crematie een rol. In 2023 koos 67% van de Nederlanders voor crematie, tegenover 33% voor een begrafenis. Omdat crematoria hun eigen aula’s aanbieden, is een kerkdienst vaak niet meer nodig.

Waarom worden kerkelijke uitvaarten minder gekozen?

1. Minder kerkbezoek en religieuze binding

Steeds meer Nederlanders noemen zichzelf niet-religieus. Zonder band met de kerk voelt een kerkelijk afscheid voor veel families minder passend.

2. Meer persoonlijke wensen bij een uitvaart

Nabestaanden kiezen vaker voor een persoonlijke dienst in een aula of uitvaartcentrum, met eigen muziek, toespraken en fotopresentaties. Een traditionele kerkelijke begrafenis past daar vaak minder goed bij.

3. Kosten van een kerkelijke uitvaart

Een kerkelijke crematie of begrafenis kan extra kosten met zich meebrengen, zoals de huur van de kerk en de vergoeding voor de voorganger. Families zonder actieve kerkband ervaren dit vaak als een onnodige uitgave.

4. Stijging van crematies

Omdat crematie inmiddels de norm is, vinden steeds meer uitvaarten plaats in crematoria. Daar wordt meestal gekozen voor een neutrale of persoonlijke ceremonie, zonder kerkelijke tussenkomst.

5. Veranderende cultuur rond afscheid

De uitvaart wordt steeds meer gezien als een viering van het leven, met nadruk op persoonlijke herinneringen in plaats van religieuze rituelen.

Waarde van een kerkelijke uitvaart

Ondanks de daling blijft een kerkelijke uitvaart voor velen waardevol. Het geloof in een hiernamaals, eeuwenoude rituelen en de steun van de kerkgemeenschap bieden troost. Ook bij een crematie kan nog steeds een kerkelijke dienst voorafgaan, zodat religie en moderne wensen worden gecombineerd.

Toekomst van kerkelijke uitvaarten

Deskundigen verwachten dat het percentage kerkelijke uitvaarten de komende jaren verder daalt naar onder de 20%. Toch blijft er een groep die kiest voor een religieus afscheid. Steeds vaker zien we ook hybride uitvaarten, waarbij persoonlijke invulling wordt gecombineerd met elementen van een kerkelijke begrafenis.

Veelgestelde vragen (FAQ)

Wat is het verschil tussen een kerkelijke begrafenis en een kerkelijke crematie?

Bij beide vormen vindt er een dienst plaats in de kerk. Het verschil zit in de keuze tussen begraven of cremeren.

Hoeveel kerkelijke uitvaarten zijn er nog in Nederland?

Ongeveer 1 op de 4 uitvaarten is nog kerkelijk. In de jaren ’90 was dat meer dan 70%.

Waarom worden er minder kerkelijke uitvaarten gehouden?

Door afnemend kerkbezoek, hogere kosten, de groei van crematies en de wens voor persoonlijke invulling.

Kan een uitvaart deels kerkelijk en deels persoonlijk zijn?

Ja, dat wordt steeds vaker gedaan. Er is ruimte voor gebeden én persoonlijke muziek of toespraken.

Wat kost een kerkelijke uitvaart?

Naast de standaard uitvaartkosten moet rekening gehouden worden met de huur van de kerk en een vergoeding voor de voorganger.

Ben jij ondernemer? Wil je jouw onderneming meer bekendheid geven en zichtbaar worden voor al onze bezoekers van Uitvaart-Platform.nl, via onze bedrijvengids? Vul dan ons contactformulier in, wij nemen snel contact met je op voor meer informatie.