In de Belgische uitvaartbranche is opschudding ontstaan na onthullingen over dubieuze praktijken in woonzorgcentra en minstens één ziekenhuis in Antwerpen. Uitvaartondernemers zouden medewerkers van zorginstellingen betalen om het recht te krijgen overleden personen op te halen. Volgens getuigenissen gaat het om bedragen tot wel 250 euro per lichaam.

De feiten kwamen aan het licht in het consumentenprogramma WinWin van VRT1 en Radio 2. Daarin deelden een dozijn anonieme getuigen hun verhaal. Ook beroepsvereniging Funebra erkent het probleem: “Betalen voor een lichaam is not done. Toch gebeurt het in bepaalde regio’s nog steeds,” zegt voorzitter Johan Dexters.

Familie buiten spel gezet

Volgens de Belgische wet is het de familie die beslist welke begrafenisondernemer een overledene mag ophalen. Slechts in uitzonderlijke gevallen, wanneer familie onvindbaar is of er gevaar is voor de volksgezondheid, mag hiervan afgeweken worden. Toch blijkt dat nabestaanden vaak geen inspraak kregen.

Sommige families werden pas ingelicht toen het lichaam al was overgebracht door een ‘vaste’ ondernemer van een woonzorgcentrum of ziekenhuis. “Dit is niet alleen onwettig, maar ook respectloos tegenover nabestaanden die al in een kwetsbare positie zitten,” benadrukken getuigen.

TIP: Klik hier om in contact te komen met de ondernemers in onze bedrijvengids waar wij mee samenwerken. Zij helpen je graag verder bij het regelen van een afscheid en alles wat erbij komt kijken.

Champagne, pralines en geld

De deals beperken zich niet enkel tot geldbedragen. Uitvaartondernemers zouden zorgmedewerkers ook geschenken aanbieden, zoals champagne en pralines, in ruil voor exclusieve toegang. Een anonieme begrafenisondernemer legt uit: “Je moet niet verdienen op gestorven mensen. Toch zie ik dat sommigen cadeaus of geld aanbieden om telkens als eerste gebeld te worden. Die kosten worden uiteindelijk gewoon doorgerekend aan de familie.”

Middelheim-ziekenhuis genoemd

Het ZAS Middelheim ziekenhuis in Antwerpen wordt in meerdere getuigenissen expliciet genoemd. Een medewerker van het mortuarium zou jarenlang betrokken zijn geweest bij dergelijke deals.

Een nabestaande vertelt hoe haar keuze voor een andere ondernemer werd geweigerd: “De mortuariummedewerker zei dat ze enkel met hun vaste begrafenisondernemer werkten. Toen we protesteerden, werden we gewoon de deur gewezen.”

Hoewel er eerder interne onderzoeken zijn geweest, konden deze praktijken nooit officieel worden aangetoond. Toch bevestigen verschillende bronnen uit de sector dat families wel degelijk onder druk zijn gezet.

Funebra: nood aan erkenning beroep

Volgens beroepsvereniging Funebra is dit geen op zichzelf staand probleem. Voorzitter Johan Dexters stelt dat er dringend maatregelen nodig zijn:

“Begrafenisondernemers hebben momenteel geen erkenningsnummer dat kan worden ingetrokken bij misbruik. Als federatie kunnen we enkel signaleren, maar geen sancties opleggen. Daarom vragen we de Vlaamse overheid dringend om erkenning van het beroep, zodat malafide praktijken eindelijk gestopt kunnen worden.”

Reactie Middelheim

Het Middelheim-ziekenhuis reageert verontwaardigd. Woordvoerder Tom Van de Vreken zegt: “Nabestaanden moeten altijd 100% vrije keuze hebben in hun begrafenisondernemer. We betreuren dat er opnieuw klachten opduiken en roepen families op dit altijd te melden.”

Volgens het ziekenhuis werden er eerder al maatregelen genomen om misbruik te voorkomen. “In 2021 hebben wij onze procedures verstrengd en sindsdien zijn er geen nieuwe klachten geregistreerd,” aldus Van de Vreken.

Publieke verontwaardiging en debat

De onthullingen leiden tot brede verontwaardiging en roepen vragen op over transparantie en integriteit binnen de uitvaartsector. Moeten er strengere regels komen? Moet het beroep van begrafenisondernemer officieel erkend worden?

Het consumentenprogramma WinWin blijft het onderzoek volgen en nodigt nabestaanden uit hun ervaringen te delen.

Ben jij ondernemer? Wil je jouw onderneming meer bekendheid geven en zichtbaar worden voor al onze bezoekers van Uitvaart-Platform.nl, via onze bedrijvengids? Vul dan ons contactformulier in, wij nemen snel contact met je op voor meer informatie.