Wanneer iemand overlijdt, stopt het lichaam met functioneren. Maar wat gebeurt er daarna eigenlijk met het lichaam? Het verteringsproces, ook wel ontbinding genoemd, is een natuurlijk biologisch proces waarbij het lichaam stap voor stap wordt afgebroken. Dit proces kan variëren in duur en verloop, afhankelijk van factoren zoals temperatuur, vochtigheid, doodsoorzaak en de omstandigheden waarin het lichaam zich bevindt. In dit artikel leggen we stap voor stap uit hoe de ontbinding verloopt, welke fases er zijn en beantwoorden we veelgestelde vragen.

De eerste fase: de biologische stilstand

Direct na het overlijden stopt het hart met pompen en wordt er geen zuurstof meer naar de organen en cellen vervoerd. Binnen enkele minuten begint de afbraak:

• Bleekheid en stijfheid: Het bloed zakt door de zwaartekracht naar de laagste delen van het lichaam (lijkvlekken), terwijl de spieren na enkele uren verstijven (rigor mortis).

• Celafbraak: Zonder zuurstof sterven cellen af en enzymen in het lichaam beginnen organen en weefsels van binnenuit af te breken.

De tweede fase: vroege ontbinding

Na één tot drie dagen beginnen bacteriën uit het spijsverteringskanaal zich snel te vermenigvuldigen. Dit veroorzaakt:

• Gasvorming: Door bacteriële activiteit ontstaan gassen zoals methaan en zwavelverbindingen, die zorgen voor een opgezwollen lichaam en een sterke geur.

• Verkleuring: De huid kan groen of paars verkleuren, vooral rond de buikstreek waar de darmbacteriën actief zijn.

De derde fase: actieve ontbinding

Na ongeveer een week breekt de huid open door de druk van de gassen en vloeistoffen. Dit is de meest zichtbare en vaak meest ingrijpende fase van ontbinding:

• Lekvloeistof: Lichaamsvloeistoffen komen vrij en trekken in de omgeving, zoals aarde of een kist.

• Insectenactiviteit: Vliegen leggen eitjes die uitgroeien tot maden en een groot deel van de weefsels verteren.

De vierde fase: geavanceerde ontbinding

Na enkele weken tot maanden is het grootste deel van de zachte weefsels verdwenen. Het lichaam bestaat nu voornamelijk nog uit:

• Skeletdelen

• Kraakbeen

• Droge huidresten

Afhankelijk van de omgeving kan dit sneller of juist veel trager verlopen. In een droge, warme omgeving kan het lichaam mummificeren, terwijl in vochtige omstandigheden juist verrotting versnelt.

De vijfde fase: skelettering

Na maanden tot jaren blijft uiteindelijk alleen het skelet over. De snelheid van dit proces hangt sterk af van de omstandigheden: in een vochtige, zure bodem kan bot sneller oplossen, terwijl in droge gebieden botten tientallen jaren intact blijven.

Veelgestelde vragen over het verteringsproces van een lichaam

Hoelang duurt het voordat een lichaam volledig is vergaan?

Gemiddeld duurt het 10 tot 15 jaar voordat een lichaam volledig is vergaan en alleen de botten nog aanwezig zijn. In droge klimaten kan dit veel sneller gaan, terwijl in een vochtige of afgesloten omgeving het proces juist vertraagt.

Wat beïnvloedt de snelheid van ontbinding?

Factoren zoals temperatuur, vochtigheid, aanwezigheid van zuurstof, insecten en het type kist of graf spelen een grote rol.

Waarom gaat een lichaam opzwellen na overlijden?

Dat komt door de gassen die bacteriën produceren tijdens de afbraak van weefsels. Deze gassen zorgen voor druk in het lichaam, waardoor het kan opzwellen.

Vergaat een lichaam sneller in een kist of in de grond zonder kist?

Zonder kist verloopt het verteringsproces sneller, omdat er meer contact is met bodemorganismen, vocht en zuurstof. In een kist kan het proces vertraagd worden, zeker als de kist luchtdicht of van stevig materiaal is.

Kan een lichaam veranderen in was (lichaamsvet of lijkenwas)?

Ja, onder bepaalde omstandigheden kan er zogenoemde adipocire (lijkenwas) ontstaan. Dit gebeurt in vochtige, zuurstofarme omgevingen en kan de ontbinding vertragen.

Samenvatting

Het verteringsproces van een lichaam is een natuurlijk, maar complex biologisch fenomeen. Vanaf het moment van overlijden zetten bacteriën, enzymen en omgevingsfactoren het proces van ontbinding in gang. Hoewel de gedachte voor veel mensen confronterend kan zijn, laat het zien dat de natuur werkt volgens een duidelijk en onvermijdelijk patroon.

Ben jij ondernemer? Wil je jouw onderneming meer bekendheid geven en zichtbaar worden voor al onze bezoekers van Uitvaart-Platform.nl, via onze bedrijvengids? Vul dan ons contactformulier in, wij nemen snel contact met je op voor meer informatie.