Tijdens de donkere dagen van het jaar, vaak in de late herfst en winter, stijgt het aantal sterfgevallen. Dit is wereldwijd bekend en wordt door wetenschappers en statistici al jaren onderzocht. Maar waarom overlijden er meer mensen in deze periode, en hoe wordt dit gemeten?

Het fenomeen van hogere sterfte in de winter

Onderzoeken in veel landen laten zien dat het aantal sterfgevallen in de wintermaanden significant hoger is dan in de lente en zomer. In sommige landen kan het verschil oplopen tot 10–20% meer sterfgevallen. Deze stijging staat bekend als wintersterfte of seizoensgebonden mortaliteit.

Hoe wordt dit gemeten?

Het meten van sterfte in relatie tot seizoenen gebeurt via nationale statistieken en sterftecijfers. Enkele methoden zijn:

• CBS en andere statistiekbureaus: In Nederland houdt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) bij hoeveel mensen overlijden per maand en vergelijkt dit met voorgaande jaren.

• Excess mortality analyses: Hierbij wordt gekeken naar het aantal sterfgevallen dat boven het verwachte gemiddelde ligt voor een bepaalde periode.

• Gezondheidsregistraties: Ziekenhuizen en GGD’s registreren sterfte en oorzaken van overlijden, waardoor trends inzichtelijk worden.

Door deze gegevens te analyseren, kunnen onderzoekers vaststellen dat de donkere en koude maanden correleren met hogere sterftecijfers.

TIP: Klik hier om in contact te komen met de ondernemers in onze bedrijvengids waar wij mee samenwerken. Zij helpen je graag verder bij het regelen van een uitvaart en alles wat erbij komt kijken.

Redenen voor meer sterfgevallen in de donkere dagen

Er zijn meerdere factoren die bijdragen aan de hogere sterfte in deze periode.

1. Verkoudheid, griep en andere infecties

Tijdens de herfst en winter circuleren virale infecties zoals griep en verkoudheid intensiever. Vooral oudere mensen en mensen met een zwakker immuunsysteem lopen een groter risico op complicaties, zoals longontsteking, waardoor sterfte kan toenemen.

2. Koude temperaturen

Kou kan het lichaam belasten, vooral bij mensen met hart- en vaatziekten. Koude lucht kan leiden tot verhoogde bloeddruk en hartproblemen, wat de kans op overlijden vergroot.

3. Psychische gezondheid en eenzaamheid

De korte dagen en weinig daglicht kunnen leiden tot winterdepressie of seizoensgebonden affectieve stoornis (SAD). Eenzaamheid en depressie kunnen indirect bijdragen aan hogere sterfte, bijvoorbeeld door verwaarlozing van gezondheid of een toename van risicogedrag.

4. Verminderde fysieke activiteit

Door het koude weer en de donkere dagen bewegen mensen vaak minder. Minder beweging kan leiden tot slechtere cardiovasculaire gezondheid, obesitas en verzwakt immuunsysteem, waardoor het risico op ziektes toeneemt.

5. Meer risico op ongelukken

Donkere dagen brengen minder zichtbaarheid op de weg en in huis, waardoor het risico op verkeersongelukken, vallen en letsel hoger is.

Internationale trends en cijfers

In veel landen, waaronder Nederland, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk, is de trend van hogere wintersterfte duidelijk zichtbaar. Tijdens de koude maanden worden vaak meer mensen opgenomen in ziekenhuizen en stijgt de sterfte onder ouderen.

Daarnaast wordt ook gekeken naar excess mortality tijdens extreme weersomstandigheden, zoals langdurige koudegolven, die een direct effect hebben op de sterftecijfers.

Wat kunnen we hieraan doen?

Hoewel de seizoensinvloeden moeilijk te voorkomen zijn, kunnen maatregelen helpen om het risico te beperken:

• Vaccinatie tegen griep en COVID-19

• Zorg voor warmte en isolatie, vooral bij ouderen

• Beweging en sociale betrokkenheid stimuleren

• Veiligheid in huis en verkeer verbeteren om ongelukken te voorkomen

• Mentale gezondheid monitoren, bijvoorbeeld door daglichtlampen of extra sociale contacten

Samenvatting

Het hogere aantal sterfgevallen tijdens de donkere dagen is een gevestigd fenomeen dat door meerdere factoren wordt veroorzaakt: infecties, kou, psychische gezondheid, verminderde activiteit en ongelukken. Door deze trends nauwkeurig te meten en preventieve maatregelen te nemen, kunnen gemeenschappen de risico’s voor kwetsbare groepen beperken.

De wetenschap achter deze seizoensgebonden sterfte benadrukt het belang van gezondheid, warmte en sociale betrokkenheid tijdens de donkere maanden van het jaar.

Tip: Noteer al jouw uitvaartwensen en administratieve zaken die afgerond moeten worden in The Perfect Goodbye. Zo gun je jouw nabestaanden rust in een emotionele periode.

Wil jij ook jouw onderneming laten groeien door maximale online zichtbaarheid? Sluit je vandaag nog aan bij Uitvaart-Platform.nl en ervaar het verschil. Klik hier om met ons in contact te komen.