Het omgaan met een stervende kan één van de moeilijkste momenten in het leven zijn. Iedereen wil troost bieden en de juiste woorden vinden, maar vaak is het niet eenvoudig om te weten wat je wel en niet moet zeggen. Hoewel de intentie goed is, kunnen bepaalde uitspraken juist meer pijn veroorzaken of ongemak creëren bij iemand die op het punt staat om te sterven. In dit artikel bespreken we wat je vooral niet tegen een stervende moet zeggen en geven we tips voor wat wél gepast is om te doen of te zeggen.

Waarom voorzichtigheid bij woorden belangrijk is

Sterven is een intieme, emotionele en vaak kwetsbare fase. Mensen die deze fase doormaken, gaan niet alleen door fysieke pijn, maar ook door mentale en emotionele worstelingen. De manier waarop ze zich voelen, kan sterk beïnvloed worden door wat anderen tegen hen zeggen. Goedbedoelde opmerkingen kunnen verkeerd uitpakken en gevoelens van eenzaamheid of angst versterken. Het is daarom essentieel om zorgvuldig en bewust om te gaan met je woorden.

TIP: Klik hier om in contact te komen met de ondernemers in onze bedrijvengids waar wij mee samenwerken. Zij helpen je graag verder bij het regelen van een uitvaart en alles wat erbij komt kijken.

Wat je vooral niet moet zeggen tegen een stervende

“Je gaat het wel redden” of “Je wordt beter”

Hoewel deze woorden positief bedoeld zijn, kunnen ze een ontkenning lijken van de realiteit waarmee de stervende wordt geconfronteerd. Iemand die terminaal ziek is, weet vaak heel goed wat zijn of haar situatie is. Het kan pijnlijk of frustrerend zijn om te horen dat anderen hun dood niet erkennen of ontkennen. Bovendien kan het de persoon in een ongemakkelijke positie brengen waarin hij of zij jouw optimisme moet temperen.

“Alles gebeurt met een reden”

Deze uitspraak kan bij de stervende als kil en afstandelijk overkomen, zeker wanneer hij of zij niet in een bepaalde religie gelooft of moeite heeft met het idee dat lijden en dood een ‘reden’ hebben. Voor mensen die worstelen met hun naderende dood, kan deze uitspraak hen het gevoel geven dat hun lijden wordt gebagatelliseerd.

“Ik weet hoe je je voelt”

Zelfs als je in het verleden iemand hebt verloren, of zelf door een moeilijke tijd bent gegaan, is het belangrijk te begrijpen dat iedere situatie uniek is. Deze uitspraak kan overkomen alsof je de gevoelens van de stervende minimaliseert. Je weet immers niet precies hoe hij of zij zich voelt.

“Je moet sterk blijven”

Dit kan suggereren dat het tonen van kwetsbaarheid of angst een teken van zwakte is. In werkelijkheid is het voor iemand die stervende is juist belangrijk om zijn of haar emoties te mogen uiten, hoe moeilijk die ook zijn. Het opdringen van een sterk of moedig imago kan de stervende het gevoel geven dat hij of zij niet volledig open kan zijn over de angsten en zorgen.

“Ik had meer voor je willen doen”

Hoewel dit een oprechte uiting van spijt kan zijn, is dit geen moment om jouw eigen schuldgevoelens op de stervende te projecteren. Deze woorden kunnen de stervende ongemakkelijk maken, omdat hij of zij op dat moment wellicht meer bezig is met zijn of haar eigen emoties en gedachten. Het is beter om te focussen op de tijd die je nu nog samen hebt, in plaats van op wat er niet is gebeurd.

“Je ziet er goed uit”

Hoewel dit misschien als een compliment bedoeld is, kan het contraproductief zijn als de stervende zich juist zwak, ziek of vermoeid voelt. Deze uitspraak kan overkomen als oppervlakkig of als een manier om ongemak te maskeren. Het is beter om te vragen hoe iemand zich voelt, zonder te focussen op uiterlijke verschijnselen.

Wat zeg je wel tegen een stervende?

Nu je weet wat je vooral niet moet zeggen, is het belangrijk om te begrijpen wat je wel kunt doen of zeggen. Belangrijk is dat je woorden oprecht zijn en dat je vooral luistert naar wat de stervende te zeggen heeft.

“Hoe voel je je vandaag?”

Deze vraag is simpel en respectvol. Het geeft de stervende de kans om te delen wat hij of zij voelt, zonder dat je aannames doet. Het laat ook zien dat je geïnteresseerd bent in hoe het op dat moment met de persoon gaat.

“Ik ben er voor je”

Door simpelweg te laten weten dat je er voor hen bent, bied je troost zonder te veel druk te leggen op het gesprek. Het toont dat je beschikbaar bent en bereid bent om te luisteren, zonder dat de stervende zich verplicht voelt om te reageren op een complexe opmerking.

“Wat kan ik voor je doen?”

Deze vraag is behulpzaam omdat het de stervende de mogelijkheid geeft om hun behoeften uit te drukken. Misschien wil hij of zij iets praktisch, zoals hulp bij dagelijkse taken, of gewoon wat gezelschap.

Luister zonder oordeel

Soms is stilte het beste wat je kunt bieden. Laat de stervende zijn of haar gedachten uiten zonder hen te onderbreken of jouw mening te geven. Vaak is het gewoon aanwezig zijn al een enorme steun.

Emotionele steun en aanwezigheid

Het is belangrijk om te onthouden dat je aanwezigheid vaak meer betekent dan de exacte woorden die je gebruikt. Mensen die stervende zijn, hebben vaak behoefte aan nabijheid, empathie en begrip. Je hoeft niet altijd iets te zeggen; soms is er gewoon samen zijn voldoende. Door je emoties te delen, zoals verdriet of liefde, laat je zien dat je betrokken bent en geeft je de stervende het gevoel dat hij of zij niet alleen is.

De invloed van religie en cultuur

Bedenk dat religie en culturele achtergrond ook een rol kunnen spelen in wat wel of niet gezegd moet worden tegen een stervende. Sommige religies vinden troost in het idee van een hiernamaals, terwijl anderen het sterven als een natuurlijk einde zien. Het is daarom belangrijk om te weten of de stervende bepaalde religieuze of culturele overtuigingen heeft die van invloed kunnen zijn op wat hij of zij wil horen in de laatste fase van het leven.

Kort samengevat

Het omgaan met een stervende kan een emotioneel zwaar proces zijn, zowel voor de stervende zelf als voor de mensen om hen heen. Het is belangrijk om je bewust te zijn van je woorden en acties, en vooral om goed te luisteren naar de behoeften van de stervende. Door begripvol en geduldig te zijn, kun je hen op een liefdevolle en respectvolle manier ondersteunen in deze moeilijke tijd.